Λάμπερτ, Γιόχαν Χάινριχ

(Johann Heinrich Lambert, Μιλούζ, Αλσατία 1728 – Βερολίνο 1777). Γερμανός μαθηματικός, φυσικός, φιλόσοφος και ακαδημαϊκός, γαλλικής καταγωγής. Ο Λ., που υπήρξε μέλος της Ακαδημίας του Βερολίνου από το 1764, ως μαθηματικός απέδειξε ότι το π (λόγος της περιφέρειας προς τη διάμετρο του κύκλου) είναι υπερβατικός αριθμός, ενώ υπήρξε πρόδρομος στον τομέα των μη ευκλείδειων γεωμετριών. Μεταξύ των μελετών του στον τομέα της φυσικής αναφέρονται τα πορίσματα που παρατίθενται στο έργο του Φωτομετρία (1760): ο Λ. διατύπωσε δύο σημαντικές σχέσεις που φέρουν το όνομά του καθώς και τον νόμο που ρυθμίζει τη μείωση της φωτεινής έντασης σε συνάρτηση με το πάχος του υλικού το οποίο διασχίζει η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Οι φωτομετρικές σχέσεις, που είναι γνωστές με την ονομασία πρώτος και δεύτερος νόμος του Λ. καθορίζουν αντίστοιχα ότι: α) ο φωτισμός μιας επίπεδης επιφάνειας από στιγμιαία φωτεινή πηγή μεταβάλλεται αναλόγως προς το συνημίτονο της γωνίας που σχηματίζει η κάθετος προς αυτή την επιφάνεια με τις προσπίπτουσες ακτίνες· β) αν η φωτεινή πηγή είναι εκτεταμένη, ο φωτισμός που προκαλεί ένα αρκετά μικρό επιφανειακό τμήμα της πηγής αυτής είναι, επιπλέον, ανάλογος προς το συνημίτονο της γωνίας που σχηματίζει η κάθετος προς την επιφάνεια της φωτεινής πηγής στο σημείο αυτό με την κατεύθυνση των φωτεινών ακτίνων. Ο νόμος περί απορρόφησης καθορίζει ότι η μείωση της ακτινοβολίας μιας ορισμένης συχνότητας, κατά τη διέλευσή της δι’ υλικού απειροστού πάχους dx, είναι ανάλογη με το πάχος αυτό και με την αρχική ένταση της ακτινοβολίας. Αυτό ισοδυναμεί με τη βεβαίωση ότι η ένταση της ακτινοβολίας μειώνεται εκθετικά με την αύξηση του πάχους των παρεμβαλλόμενων υλικών. Ο νόμος αυτός, που ισχύει και για τις μη ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες, βρίσκεται στη βάση πολλών εφαρμογών, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και η φωτομετρία.